Travma Hakkında Bilinmesi Gereken 6 Şey

Travma

Birisi travma ile uğraşırken, fiziksel yaralanmalardan daha fazla olmasa da etkili olabilir.

Örneğin, bir kişi bir araba kazası geçirirse, yaşadığı travma, diğer yaralanmalar kadar iyileşmesi zor bir şey olabilir. İnsanlar genellikle bir başkasının hatası olan kazalardan sonra acı ve ıstırap ve travma da dahil olmak üzere duygusal zararlar için tazminat talep eder.

Travmanın geniş kapsamlı etkilerine rağmen, yaygın olarak yanlış anlaşılan bir şeydir.

Aşağıda, kişisel olarak uğraştıkları bir şey olsun ya da sevilen birini nasıl daha iyi destekleyebileceklerini bilmek istesinler, travma hakkında herkesin bilmesi gereken altı şey vardır.

1. Travma Nedir?

Amerikan Psikoloji Derneği, travmayı korkunç bir olaya duygusal bir tepki olarak tanımlar. Buna tecavüz, doğal afet, kaza, hastalık veya ölüm dahildir. Kişi, fiziksel veya duygusal olarak kişisel olarak zararlı veya tehdit edici bulduğu herhangi bir olaydan da travma yaşayabilir.

Travma yaşayan biri, genellikle olaydan hemen sonra ve uzun vadede çok çeşitli duygular hissedecektir.

Birinin travma ile yaşayabileceği duygular arasında bunalma, şok olma, çaresiz olma veya yaşadıklarını işlemekte güçlük çekme yer alır. Travma ayrıca fiziksel semptomlara da yol açabilir.

Birinin travması devam ederse, travma sonrası stres bozukluğuna veya ciddi bir zihinsel sağlık durumu olan TSSB'ye dönüştüğü anlamına gelebilir.

2. Travma Türleri

Travma, stresli veya potansiyel olarak tehlikeli veya yaşamı tehdit eden bir olaydan kaynaklanan akut olabilir.

Kronik travma, çocuk istismarı, aile içi şiddet veya zorbalık gibi son derece stresli bir şeye sürekli, tekrar tekrar maruz kalmaktan kaynaklanır. Karmaşık travma, travmatik olan birden fazla olaya maruz kalmaktan kaynaklanır.

Bir de ikincil travma kavramı var. Bu tür bir travma, kişinin travmatik bir şey yaşamış biriyle yakın temas halinde olduğu için kendi travmatik semptomlarını geliştirebileceği anlamına gelir.

3. Travmatik Deneyimler

Travmatik bir deneyimi neyin oluşturduğu kişiye bağlı olarak değişebilir, ancak bazı örnekler aşağıdakileri içerir:

• Araba kazaları
• terörizm
• Taciz veya zorbalık
• Fiziksel, cinsel veya psikolojik istismar
• cinsel saldırı
• Hayatı tehdit eden hastalıklar
• saldırılar
• adam kaçırma
• Sevilen birinin ani kaybı
• Savaş
• Doğal afetler

İnsanların travmatik olaylara karşı çok farklı tepkileri vardır. Örneğin, bir başkasıyla aynı doğal afeti yaşayan bir kişinin tepkisi çok farklı olabilir.

4. Travma Belirtileri

Travma semptomları, hafif ila şiddetli arasında değişen bir spektrumda ortaya çıkabilir. Birinin travmayı nasıl deneyimlediğini ve semptomlarını etkileyen faktörlerden bazıları, birlikte ortaya çıkan diğer zihinsel sağlık koşullarının varlığını, kişisel özelliklerini, duygularını ele alma yaklaşımlarını, önceki travmatik maruziyeti ve olay veya olayların özelliklerini içerir.

Travmanın duygusal ve psikolojik belirtileri ve tepkileri şunları içerir:

• Kızgınlık
• Korku
• inkar
• Utanç
• Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
• Depresyon
• Endişe
• duygusal uyuşukluk
• sinirlilik
• Suç
• Konsantrasyon sorunları
• duygusal patlamalar
• Sosyal geri çekilme
• Flashback'ler
• kabuslar
• Duygularla başa çıkma sorunları

Travmatik maruz kalmanın fiziksel tepkileri veya semptomları şunları içerir:

• Sindirim sorunları
• Tükenmişlik
• baş ağrısı
• Terlemek
• ürkeklik
• yarış kalbi
• Aşırı uyarılma, birinin sürekli yüksek alarmda olduğunu hissetmesi anlamına gelir

Travma geçiren biri, anksiyete, depresyon ve madde bağımlılığı sorunları gibi zihinsel sağlık koşulları geliştirebilir.

5. Travma TSSB Olabilir

Travma sonrası stres bozukluğu veya TSSB, teşhis edilebilir bir zihinsel sağlık durumudur. TSSB'si olan biri, olay sona erdikten çok sonra deneyimleriyle ilgili rahatsız edici ve yoğun duygu ve düşünceler yaşayacaktır. TSSB'si olan biri yaşadıklarını kabuslar veya geçmişe dönüşlerle yeniden yaşayabilir, diğer insanlardan kopabilir ve genellikle olayı hatırlatan durumlardan, insanlardan, yerlerden veya şeylerden kaçınır.

TSSB'si olan biri, yüksek bir gürültü gibi normal, günlük bir şeye çok güçlü bir tepki verebilir.

TSSB semptomları dört yoldan biriyle kategorize edilir.

İntrüzyon belirtileri vardır. Bunlar, istenmeyen anılar, geri dönüşler veya onları yaşayan kişiye sıkıntı veren rüyalar gibi araya giren düşünceleri içerebilir.

Kaçınma, kişiye travmatik olayı hatırlatan şeylerden kaçınmak anlamına gelir.

TSSB semptomlarının üçüncü kategorisi, biliş ve ruh halindeki değişikliklerdir. Bu çeşitli semptomlar, travmatik olayın bazı kısımlarını hatırlamakta güçlük çekmeyi veya kişinin kendisi veya başkaları hakkındaki inançlarını bozan olumsuz duygu ve düşünceleri içerebilir. Örneğin, TSSB'si olan biri olanlar için kendilerini suçlayabilir veya mutlu olumlu duygular yaşayamayabilir.

Uyarılma ve tepkisellikte de değişiklikler vardır. Bu kategoriye girebilecek belirli belirtiler arasında asabi olmak veya öfke patlamaları yaşamak, kendine zarar verecek şekilde davranmak, uyku sorunları yaşamak veya kolayca irkilmek yer alır.

TSSB tanısı için semptomların bir aydan fazla sürmesi ve birinin günlük yaşamdaki işlevselliğini önemli ölçüde etkilemesi gerekir.

Akut stres bozukluğu gibi başka ilgili durumlar da vardır. Akut sıkıntı bozukluğu da travmaya tepki olarak ortaya çıkan bir şeydir ve semptomlar benzerdir, ancak akut stres bozukluğu olan kişilerde olaydan üç gün ile bir ay sonra ortaya çıkan semptomlar vardır. Akut stres bozukluğu TSSB'ye dönüşebilir.

Araba kazalarından kurtulan insanların yaklaşık %13-21'i akut stres bozukluğu geliştirir. Toplu silahlı saldırılardan, tecavüzlerden veya saldırılardan kurtulan insanların %20 ila %50'si akut stres bozukluğu geliştirir.

6. Travmayı Tedavi Etmek

Travma semptomları ve TSSB için tedaviler mevcuttur. Tedaviler birbirine benzer.

Travma semptomları olan bazı kişiler zamanla kaybolmaya başlayacaktır. Diğer insanlar, kişisel destek sistemlerine güvenmenin onlara yardımcı olduğunu görüyor ve bir de profesyonel tedaviye ihtiyacı olan insanlar var.

Bilişsel davranışçı terapi, travma ve TSSB tedavisinin özellikle önemli bir parçasıdır. Travma ve TSSB için daha geniş BDT kategorisi içinde, bilişsel işlem terapisi gibi daha spesifik terapi türleri vardır. Bilişsel işlem terapisinde, bir kişi utanç veya suçluluk gibi olumsuz duygularını ve buna eşlik eden inançları değiştirmeye, sıkıntılı hatıralar ve duygularla yüzleşmeye çalışır.

Son olarak, antidepresanlar veya alternatif tedaviler gibi ilaçların TSSB'si olan birine yardımcı olabileceği durumlar vardır. Örneğin, bazı insanlar hayvan destekli terapiyi veya akupunkturu travma semptomlarına yardımcı buluyor.